ลักษณะอาหารในโรงพยาบาล

อาหารทั่วไปในโรงพยาบาล จัดบริการให้กับผู้ป่วยแต่ละโรงพยาบาลจะกำหนดมาตรฐาน คุณค่าทางโภชนาการของอาหารไว้ โดยจัดอาหารตามความต้องการพลังงานและสารอาหารที่ร่างกายควรได้รับใน 1 วัน โดยกำหนดจากค่า RDA (Recommend daily Allowances) โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้ที่เข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลรับประทานอาหารถูกต้องตามหลักโภชนาการ เหมาะสมกับโรคถูกต้องตามคำสั่งแพทย์ อาหารทั่วไปมีลักษณะแตกต่างกันและสามารถแบ่งตามลักษณะของอาหาร ดังนี้

- อาหารธรรมดา (Regular diet)

- อาหารอ่อน (Soft diet)

- อาหารน้ำใส (Clear liquid diet)

- อาหารน้ำข้น (Full liquid diet)



อาหารธรรมดา (Regular diet) มีลักษณะคล้ายคลึงกับอาหารที่คนปกติที่ไม่ได้เจ็บป่วยรับประทานอยู่ทั่วๆไป เพียงแต่งดอาหารที่ย่อยยาก อาหารหมักดอง อาหารรสจัด อาหารทอดที่อมน้ำมัน อาหารที่มีใยแข็งและย่อยยาก อาหารชนิดนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ไม่จำเป็นต้องได้รับอาหารดัดแปลงเพื่อการรักษาโรค หรือ อาหารเฉพาะโรค

ตัวอย่างอาหารธรรมดา

- มื้อเช้า: ข้าวต้มปลา ไข่ลวก นมถั่วเหลือง

- มื้อเที่ยง: ก๋วยเตี๋ยวราดหน้าหมู กล้วยบวชชี

- มื้อเย็น: ข้าวสวย แกงจืดเต้าหู้ ผัดพริกขิงหมู ผลไม้



อาหารอ่อน (Soft diet) มีลักษณะเปื่อย นุ่ม รับประทานง่าย ย่อยง่าย โดยนำอาหารที่แข็งและย่อยยากมาดัดแปลงทำให้นุ่ม เช่น สับละเอียด ต้มหรือตุ๋นจนเปื่อยนุ่ม ไม่ระคายเคืองต่อระบบย่อยอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารทอดเหนียว ไขมันสูง อาหารชนิดนี้เป็นอาหารที่จัดให้กับผู้ป่วยที่มีปัญหาในการเคี้ยวอาหาร ผู้ป่วยที่อยู่ในระหว่างการพักฟื้น มีคุณค่าอาหารไม่แตกต่างจากอาหารธรรมดา แต่ในทางปฏิบัติเมื่อจัดอาหารอ่อน ปริมาณจะมากกว่าอาหารธรรมดาที่ให้พลังงานเท่ากัน ดังนั้นจึงกำหนดมาตรฐานอาหารไว้ที่พลังงาน 1,500 – 1,800 กิโลแคลอรี่/วัน

ตัวอย่างอาหารอ่อน

- มื้อเช้า: โจ๊กหมู ไข่ลวก นมสด

- มื้อเที่ยง: ก๋วยเตี๋ยวน้ำหมูสับ น้ำผลไม้ (ที่ไม่มีกากใย)

- มื้อเย็น: ข้าวต้ม ปลานิ่ง ผัดฟักทองใส่ไข่ ผลไม้



อาหารน้ำใส (Clear liquid diet) มีลักษณะเป็นน้ำเหลวใส ไม่มีเนื้อสัตว์หรือผัก จึงประกอบด้วยน้ำและคาร์โบไฮเดรตเป็นส่วนใหญ่ ไม่มีตะกอน หรือใยอาหารเหลืออยู่ ไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร อาหารชนิดนี้มีคุณค่าอาหารต่ำไม่เพียงพอแก่ความต้องการของร่างกาย จึงจำกัดการใช้เพียง 1 – 2 มื้อเท่านั้น ถ้าให้ผู้ป่วยรับประทานเป็นเวลานาน ทำให้เกิดปัญหาขาดพลังงานและสารอาหารได้

ตัวอย่างอาหารน้ำใส

- มื้อเช้า: น้ำข้าวกรอง น้ำหวาน

- มื้อเที่ยง: น้ำซุปใส (ไก่) น้ำขิง

- มื้อเย็น: น้ำซุปใส (ผัก) น้ำผลไม้กรอง



อาหารน้ำข้น (Full liquid diet) ลักษณะอาหารจะข้นมากกว่าอาหารน้ำใส สามารถผสมนม ธัญพืช เนื้อสัตว์ครูด ไข่ หรือผัก ผสมในอาหาร เพื่อเพิ่มคุณค่าอาหารให้สูงขึ้น แต่คุณค่าสารอาหารและพลังงานก็ยังไม่เพียงพอแก่ความต้องการของร่างกาย อาหารชนิดนี้แพทย์สั่งให้กับผู้ป่วยในระยะสั้น เช่นเดียวกับอาหารน้ำใส

ตัวอย่างอาหารน้ำข้น

- มื้อเช้า: น้ำข้าวข้น นมถั่วเหลือง

- มื้อเที่ยง: ครีมซุปไก่ ไอศครีม

- มื้อเย็น: ครีมซุปมันฝรั่ง นมสด